Αιόλου: Ο δρόμος της Αθήνας που ο χρόνος «πάγωσε»

Κάτω από την Σταδίου και πάνω από την Αθηνάς βρίσκεται η Αιόλου. Ένας δρόμος που εκτείνεται από την Σταδίου και φθάνει στην Ακρόπολη…

Ένας δρόμος που κρύβει ιστορία βαθιά, γεγονός το οποίο μαρτυρούν τα κτήρια της που έχουν οικοδομηθεί από την στιγμή που η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα της Ελλάδας, δηλαδή από τότε που ήρθε ο βασιλιάς Όθωνας εδώ.

Το όνομα της

Το όνομα της είναι αυτό του θεού των ανέμων του Αιόλου, διότι ο δρόμος ξεκινά από το Ωρολόγιο του Ανδρονίκου Κυρρήστου (εντός του σημερινού περιφραγμένου αρχαιολογικού χώρου της ρωμαϊκής αγοράς) που ήταν κτήριο του 2ου αι π.Χ. αφιερωμένου στους ανέμους ως ηλιακό και υδραυλικό ρολόι, και καταλαμβάνοντας τεράστιο μήκος, κατέστη η βασικότερη αρτηρία οπτικής φυγής προς το σπουδαιότερο μνημειακό συγκρότημα της πόλεως, την Ακρόπολη.

Από εκεί που αρχίζει η Αιόλου από τους Αέρηδες, εκεί δεσπόζει η Ακρόπολη, από τα πιο όμορφα σημεία της πόλης

Αιόλου και Σταδίου, ένα κομμάτι που έχουμε περάσει όλοι μας αλλά κανείς μέσα στους ρυθμούς του δεν προσέχει αυτά τα παρατημένα κτηριακά (εγκαταλειμμένα όμως) κοσμήματα

Ποιος ήταν ο Αίολος που πήρε το όνομα του ο δρόμος

Ο Αίολος ήταν ο Θεός των ανέμων, σύμφωνα με τον Όμηρο, γιός του Ιππότη γιατί ονομάζεται και Ιπποταδής. Ο Όμηρος χαρακτηρίζει τον Αίολο στη ραψωδία Κ της Οδύσσειας φίλο τω αθάνατων θεών. Ο Δίας τον έκανε κυβερνήτη των ανέμων. Ωστόσο ο Όμηρος και άλλοι συγγραφείς δεν θεωρούσαν τον Αίολο θεό γι’ αυτό δεν του απέδιδαν λατρευτικές τιμές. Μόνο στη ρωμαϊκή θεωρήθηκε Θεός.

Σε ότι αφορά την ετυμολογία του ονόματος του υπάρχουν δύο εκδοχές. Σύμφωνα με την πρώτη, τη βάση αποτελεί το επίθετο αίολος=γεμάτος ζωή, που εκδηλώνεται με κινητικότητα. Σύμφωνα με τη δεύτερη σχηματίζεται από το θέμα της λέξης αέλλα, από το άημι=φυσσώ. Αυτή η ετυμολογία εξηγεί τη χρήση του ονόματος Αίολος ως προς τη χρήση των ανέμων.

Κέντρο της πόλης στην Αθήνα του Όθωνα

Με τα βασιλικά ανάκτορα να βρίσκονται στο Σύνταγμα λίγο πιο κάτω η Αιόλου αποτέλεσε από την ίδρυση του ελληνικού κράτους ένα δρόμο ο οποίος ήταν κέντρο άτυπο της πόλης.

Πολλά ξενοδοχεία ξεπετάχτηκαν, ενώ η διασταύρωση της με την Ερμού ήταν και ένας από τους λόγους που άνθισε το εμπόριο. Στα χρόνια του Όθωνα, η οδός Αιόλου ήταν το πρώτο στέκι των καλύτερων ξενοδοχείων της πόλης μέχρι το 1850, όταν πήρε τη σκυτάλη το Σύνταγμα, και μαζί με την οδό Ερμού.

Άλλωστε όταν έφταναν στην νεοσύστατη πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους πολλοί ξένοι έμεναν σε κάποιο ξενοδοχείο της Αιόλου και είχαν δίπλα τους πολλά εμπορικά μαγαζιά. Εμπορικό και κοινωνικό κέντρο ο δρόμος στον οποίο είχαν περπατήσει πολλές μεγάλες προσωπικότητες.

Από εδώ δε έκαναν τα πρώτα τους βήματα επιφανείς και γνωστοί μέχρι και σήμερα έμποροι και επιχειρηματίες Γουτάκης, Δραγώνας, Ζολώτας, Θανόπουλος, Κρίνος, Λαμπρόπουλος, Λουμίδης, Μεϊμαρίδης, Παυλίδης, Σγούρδας κ.ά. Ο Κρίνος, ο Λουμίδης έχουν κρατήσει μέχρι σήμερα την ίδια φιλοσοφία στις κτηριακές υποδομές τους.

Η πόρτα και η φιλοσοφία θυμίζει έντονα την παλιά Αθήνα

Από την αρχή της Αιόλου με κατεύθυνση την Ομόνοια

Το 1831 μαρτυρά η πινακίδα πως το κτήριο αυτό λειτουργούσε

Η λογική των κτηρίων

Η Αιόλου αναπτύχθηκε μαζί με το νεοσύστατο ελληνικό κράτος μαζί. Τα κτήρια της είχαν την τότε ευρωπαϊκή κουλτούρα και λογική. Συγκεκριμένα και σύμφωνα δε με τους όρους δόμησης, τα κτήρια όφειλαν να διαθέτουν υποχρεωτικά ισόγειο και έναν όροφο. Έτσι, κτίστηκαν «οικείαι στέρεαι και κατά την θέαν κομψόταται», τα ισόγεια των οποίων χρησιμοποιήθηκαν για τη λειτουργία εμπορικών καταστημάτων, φωτογραφείων, φαρμακείων, ζαχαροπλαστείων και καφενείων που είχαν αέρα ευρωπαϊκό. Κάποια από αυτά παραμένουν και σήμερα ανέπαφα. Ο χρόνος δεν τα έχει αγγίξει και αποτελούν κοσμήματα μιας άλλης εποχής.

Παραμονή πρωτοχρονιάς στην Αιόλου

Ο αθηνογράφος Ελευθέριος Σκιαδάς αναφέρει για την οδό Αιόλου κάτι το οποίο εμείς οι νεότεροι αγνοούμε. Και ποιο είναι αυτό; Πως η Αιόλου αποτελούσε το σημείο συνάντησης όλης της τότε Αθήνας για την παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Συγκεκριμένα αναφέρει ο κ. Ελευθέριος Σκιαδάς σε σχετικό κείμενο του, «Από την πρώτη περίοδο που δημιουργήθηκε η νεότερη Αθήνα, η οδός Αιόλου υπήρξε ο δρόμος που συγκέντρωνε πλήθος μικροπωλητών τις παραμονές του νέου έτους. Και όσο αναπτυσσόταν η Αθήνα, τόσο μεγάλωνε η κίνηση στην οδό Αιόλου, η οποία αποτελούσε τη χαρά των μικρών παιδιών και των λαϊκών τάξεων. Μετατράπηκε σε δρόμο αποχαιρετιστήριας προπομπής του παλαιού χρόνου και υποδοχής του νέου. Προπομπής θορυβώδους, με όλα τα είδη των θορύβων που παρήγαγαν όργανα όπως οι ροκάνες, οι τσαμπούνες, τα κρόταλα και οι φυσαρμόνικες. Το απόγευμα της παραμονής του νέου έτους η οδός Αιόλου μετατρεπόταν σε δρόμο του πανζουρλισμού. Πόσοι και πόσοι δεν έγραψαν για να αποδώσουν το κλίμα εκείνων των ημερών.

Κανένας άλλος δρόμος και σε καμία άλλη εποχή του χρόνου δεν παρουσίαζε το θέαμα και τον θόρυβο της οδού Αιόλου το απόγευμα και τη νύχτα της παραμονής. Από τα προπολεμικά χρόνια ακόμη, η κίνηση ξεκινούσε από το μεσημέρι και επεκτεινόταν από την οδό Αιόλου σε όλη την Ερμού, στην πλατεία Συντάγματος και στην οδό Σταδίου. Τόνοι ολόκληροι χαρτοπόλεμου έπεφταν, σερπαντίνες και μικρά κουλουράκια. Θύμιζε αποκριάτικες ημέρες η παραμονή της πρωτοχρονιάς και συμμετείχαν σχεδόν όλοι οι κάτοικοι της πόλης στη γιορτή.

Οι συνήθειες αυτές είχαν φουντώσει τη δεκαετία του 1920 και άρχισαν να εμφανίζουν καμπή στα τέλη της δεκαετίας 1930».

Αιόλου και Σταδίου απέναντι από την Λυκούργου ένα ακόμη επιβλητικό κτήριο άλλης εποχής

Σε μια στοά λίγο πριν η Αιόλου διασταυρωθεί με την Ευρυπίδου, ο χρόνος έχει παγώσει

Περπατώντας σήμερα στην Αιόλου

Ο πεζόδρομος της Αιόλου ακόμη και σήμερα έχει μια γοητεία. Μια νοσταλγία που ίσως την προκαλούν τα κτήρια που ανήκουν σε μια άλλη εποχή. Σίγουρα η βόλτα στο πεζόδρομο της παραπέμπει στην Αθήνα που άκμαζε. Το μόνο που θα μπορούσε α αλλάξει και να ωφελήσει ακόμη περισσότερο το δρόμο είναι το πράσινο. Ειδικά στο ύψος της Κοτζιά.

πηγη