ο προσεχές φθινόπωρο αναμένεται να κυκλοφορήσει η ταινία – ντοκιμαντέρ για τα 50 χρόνια μιας μεγαλειώδους πορείας στον σκληρό ήχο, αυτής των Iron Maiden.
Το βρετανικό συγκρότημα heavy metal, μαζί με μπάντες όπως οι Judas Priest, Diamond Head και άλλες, καθιέρωσε το New Wave Of British Heavy Metal (NWOBHM) ως κυρίαρχη τάση στη δεκαετία των 80’s, αλλά και τις μασκότ στα εξώφυλλα των άλμπουμ της εποχής.
Το 1984, οι Iron Maiden θα φθάσουν –κατά πολλούς– στο υψηλότερο σημείο της δημιουργικής πτήσης τους με το Powerslave, ένα άλμπουμ το οποίο θα είναι το τελευταίο τους μέχρι και σήμερα, χωρίς συνθεσάιζερ. Mπορεί για κάποιους –δικαιολογημένα– να μην υπάρχει «καλύτερο ή χειρότερο άλμπουμ» του γκρουπ από το 1980 μέχρι και το 1988 (ή ακόμη και μέχρι το 1992 με τη φυγή του Dickinson), όμως το Powerslave αποτελεί σταθμό, όχι μόνον για την ίδια τη μπάντα αλλά και, γενικότερα, για τον σκληρό ήχο των 80s.
Ολα θα αλλάξουν, όταν ο νεαρός Steve Harris, παίκτης των νεοτέρων ηλικιακά τμημάτων της Γουέστ Χαμ, θα τραυματιστεί σοβαρά στο γόνατο γύρω στο 1970 και θα εγκαταλείψει νωρίς τα ποδοσφαιρικά όνειρά του. Μοιραία, θα στραφεί στην αγαπημένη μουσική του, το μπάσο του και μπάντες όπως οι Black Sabbath, oι UFO, οι Rush και άλλες σχετικές με το heavy rock, το progressive και το metal.
Oι Iron Maiden θα γεννηθούν μέσα σε μικρές παμπ του Λονδίνου και το θρυλικό Ruskin Arms και από το 1975 μέχρι το 1980 θα δημιουργήσουν πολύ αξιόλογα κομμάτια, τα οποία θα απολαύσουμε στην πορεία, μέσα από τα δύο πρώτα άλμπουμ τους, τα Iron Maiden και Killers. Στο εξώφυλλο τους θα εμφανιστεί και η μασκότ της μπάντας, ο Eddie, δημιουργία του Derek Riggs, ο οποίος είχε μιλήσει πριν από χρόνια στην «Κ» και στον υπογράφοντα τονίζοντας σχετικα: «O Eddie δεν είναι στην πραγματικότητα ένα ζόμπι ή ένα τέρας, είναι ο κόσμος, οι οπαδοί. Οι νέοι άνθρωποι συχνά νιώθουν “ανεμοδαρμένοι” ή αποκλεισμένοι. Νιώθουν εκνευρισμένοι από τον τρόπο που τους φέρεται ο κόσμος. Νιώθουν μερικές φορές να φωνάζουν και να θέλουν να ρίξουν όλο τον πλανήτη κάτω, συνεπώς ταυτίζονται με τον Eddie που κάνει όλα αυτά. Ο Eddie είναι ο τρόπος που νιώθουν, είναι οι θυμοί και οι απογοητεύσεις τους».
Aπό το 1982, η μπάντα θα φέρει στο μικρόφωνο τον Bruce Dickinson από τους Samson στη θέση του Paul DiAnno. Θα προηγηθεί η αντικατάσταση στη μία κιθάρα του Dennis Straton από τον Adrian Smith και το 1983 το line up θα ολοκληρωθεί με την άφιξη του ντράμερ Nicko McBrain αντί του Clive Burr.
Με τον πολύπειρο Martin Birch στο τιμόνι της παραγωγής, το γκρουπ βρίσκεται στην πιο ώριμη φάση των πρώτων χρόνων και ενώ έχει ήδη βρει τον ήχο του μέσα από το άλμπουμ Piece of Mind (1983), το 1984 θα κυκλοφορήσει ίσως την πιο χαρακτηριστική δουλειά του μέχρι τις μέρες μας: το Powerslave.
Οι Iron Maiden δημιουργούν ένα άλμπουμ ιδιαίτερα επιθετικό, πιο νευρικό σε σχέση με το προηγούμενο, με ριφ που έμειναν στην Ιστορία, με σπουδαία συνθετική και ηχητική κατεύθυνση, μια δουλειά επηρεασμένη από την αρχαία Αίγυπτο. Υστερα από αυτόν τον δίσκο, τίποτα δεν θα είναι ξανά ίδιο στο γκρουπ. Αλλά ούτε και στο heavy metal…
Η περιοδεία που θα ακολουθήσει, το θρυλικό «World Slavery Tour», θα γίνει το υλικό για να κυκλοφορήσει, ένα χρόνο μετά, ίσως το καλύτερο συναυλιακό άλμπουμ του σκληρού ήχου, το «Live After Death», έστω κι αν πολλοί υποστηρίζουν ότι άψογη ηχητική συναυλιακή «εικόνα» του οφείλεται στο… στούντιο.
H εξοντωτική αυτή περιοδεία θα γιγαντώσει το συγκρότημα, όμως, θα φέρει και τα πρώτα σύννεφα. Με διάρκεια 14 μήνες, με 290 συναυλίες σε 28 χώρες, το γκρουπ φθάνει στα όριά του και στο μυαλό του Dickinson έρχονται ήδη οι πρώτες σκέψεις φυγής, σύμφωνα με όσα έχει πει ο ίδιος (κάτι που έπραξε το 1992).
Οι Iron Maiden, λοιπόν, για πρώτη φορά στην πορεία τους, βγάζουν άλμπουμ με ίδια σύνθεση με το προηγούμενο. Η σταθερότητα αυτή κάνει το γκρουπ να αποδώσει ένα τραχύ, επιθετικό και εξαιρετικά ξεσηκωτικό συνθετικό περιεχόμενο, η θεματολογία του ποικίλλει και την παράσταση να κλέβει το επικό The Rime Of The Ancient Mariner, το οποίο είναι βασισμένο στο ομώνυμο ποίημα του Σάμουελ Τέιλορ Κόλριτζ (1772-1834) (σ.σ. μέσα στο κομμάτι θα ακούσουμε τον σπουδαίο ηθοποιό Ρίτσαρντ Μπάρτον να απαγγέλει στίχους).
Το Aces High αστράφτει όπως οι μανιασμένες ριπές των οπλοπολυβόλων, τη σκανδάλη των οποίων θαρρείς πως πατά ο McBrain στα τύμπανα (οι στίχοι περιγράφουν τη βρετανική αεράμυνα εναντίον της Λουφτβάφε, της αεροπορίας των Ναζί, μια αερομαχία μέσα από τα μάτια ενός Βρετανού πιλότου. «Aσοι» αποκαλούνταν οι πιλότοι που είχαν καταρρίψει πέντε ή περισσότερα εχθρικά αεροσκάφη σε μία ημέρα. Η εισαγωγή που ακούγεται στο Live After Death, αποτελεί απόσπασμα από λόγο εκφωνημένο από τον τότε πρωθυπουργό και υπουργό Αμύνης της Μεγάλης Βρετανίας, Ουίνστον Τσόρτσιλ (1874 – 1965), στη Βρετανική Βουλή, την 4η Ιουνίου 1940.
Το 2 Minutes to Midnight είναι ένα συνθετικό μεγαλείο από τον Smith (αν και το βασικό ριφ παραπέμπει έντονα στο Moonchild του Rory Gallagher). Το πρώτο από πολλά μετέπειτα αντιπολεμικά τραγούδια του γκρουπ. Οι στίχοι αναφέρονται σε αυτούς που εμπορεύονται όπλα και έχουν οικονομικά οφέλη από τον πόλεμο. Ο τίτλος του κομματιού –όπως μας αποκαλύπτει το βιβλίο, «Τα μυστικά της Σιδηράς Παρθένου» (Γ.Η. Ματσαγγούρας © 2005-2010)– παραπέμπει στο Doomsday Clock, το Ρολόι Της Ημέρας Της Συντέλειας, ένα σύμβολο της πυρηνικής εποχής που απεικονίζει πόσο κοντά είναι η ανθρωπότητα σε πυρηνικό ολοκαύτωμα (τα μεσάνυχτα του ρολογιού δηλαδή). Το ρολόι έφτασε «δώδεκα παρά δύο» τον Σεπτέμβριο του 1953, όταν οι Σοβιετικοί και Αμερικανοί ενεργοποίησαν θερμοπυρηνικές κεφαλές με διαφορά εννέα μηνών μεταξύ τους. Η «χρυσή χήνα» παραπέμπει στον γνωστό μύθο του Αισώπου. Η Napalm αποτελεί βόμβα την οποία επινόησαν οι ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η οποία δοκιμάστηκε και στον ελληνικό εμφύλιο και στην Πίνδο. Μετά πήραν σειρά οι Βιετναμέζοι…
Ακολουθεί το Losfer Words (Big ’Orra). O McBrain αρχίζει το μέτρημα στο πιατίνι και ο χείμαρρος ξεχύνεται. Ενα σπουδαίο instumental κομμάτι και από τα πιο χαρακτηριστικά στην ιστορία του metal. Οι Maiden και ο Harris (τόσο εκτελεστικά όσο και συνθετικά) βγάζουν ένα απόσταγμα ετών μέσα σε κάτι περισσότερο από 4 λεπτά. Σχετικά με τον τίτλο, η φράση Losfer Words σημαίνει «μένω άναυδος» σε Cockney προφορά, ενώ τo ‘Orra σημαίνει horror (τρόμος).
H μπάντα παραδίδει ακόμη ένα κόσμημα, το Flash of the Blade με την αέρινη εισαγωγή του Murray. Τι έπεται; Δισολίες, γέφυρες, μπάσο που κάνει τα γούφερ να χορεύουν και κοφτές ριπές και γυρίσματα τυμπάνων που συνεπαίρνουν. Τους στίχους –όπως και τη σύνθεση– έγραψε ο Dickinson από την ενασχόλησή του (σε επίπεδο πρωταθλητισμού) με την ξιφασκία. Εξιστορείται η προσπάθεια ενός νεαρού να μάθει την τέχνη της λεπίδας για να εκδικηθεί τη δολοφονία της οικογένειάς του.
Το The Duellists αποτελεί ένα από τα κορυφαία κομμάτια του άλμπουμ. Ενα συγκλονιστικό κομμάτι, μια σπουδαία ερμηνεία, μια πολυεπίπεδη σύνθεση που μεταμορφώνεται και παίζει με τον ακροατή, από τα υπέροχα solos των Murray, Smith, μέχρι τον «διάλογο» του Harris με τον McBrain. Η ιδέα των στίχων έχει ληφθεί από την ομότιτλη ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ του 1978 που επικεντρώνεται στις κλασικές μονομαχίες με όπλο στη Γαλλία του 19ου αιώνα. Ο Harris (σύνθεση, στίχοι) προσπαθεί εδώ να καταδείξει πόσο μάταιες και ασύμβατες με την αξία της ζωής ήταν οι μονομαχίες.
Το Back in the Village καλωσορίζει τον ακροατή στη β’ πλευρά του άλμπουμ, την εποχή, φυσικά, που οι πλευρές ενός βινυλίου ή μιας κασέτας καθόριζαν τη σειρά των κομματιών, αφού θεωρούνταν ως δύο ενότητες μέσα σε ένα άλμπουμ. Μέσα σε όλη τη… μεγαλοσύνη του Powerslave, ίσως να βρίσκεται λίγο πιο κάτω από όλα τ’ άλλα, όμως ποιος μπορεί να κάνει… μέτρηση ποιότητας σε τέτοια δουλειά; Σύμφωνα με τον Dickinson, το τραγούδι, όπως και το The Prisoner του The Number Of The Beast, είναι επηρεασμένα από την τηλεοπτική σειρά The Prisoner της δεκαετίας του ‘60. Μια εναλλακτική, ερμηνεία των στίχων υποστηρίζει πως αυτοί αναφέρονται στο πόλεμο του Βιετνάμ. Ο στίχος «I see sixes all the way» αφορά στις βόμβες Ναπάλμ, καθώς στη γλώσσα των πιλότων αναφέρονται ως «fox 6».
Powerslave. To κομμάτι καθρέπτης του άλμπουμ που βασίζεται στην αιγυπτιακή ατμόσφαιρα όλης της δουλειάς. Συνθετικό μεγαλείο, εισαγωγή που κάνει την καρδιά του ακροατή να χτυπά δυνατά με την κραυγή του λύκου, το τεχνικά επεξεργασμένο γέλιο του Dickinson και οι Maiden βουτούν ολοκληρωτικά στο heavy metal. Φωνητικά, ντραμς, μπάσο, κιθάρες, μελωδία, όγκος, όλα. Οι στίχοι, αλληγορικοί. Περιγράφουν πως κάθε άνθρωπος είναι υπόδουλος μιας δύναμης μεγαλύτερης από τον ίδιο. Οι στίχοι αποτελούν τις σκέψεις ενός Φαραώ, ο οποίος, στις επιθανάτιες στιγμές του, βιώνει τον κλονισμό της πεποίθησης της αθανασίας του. Αντιλαμβάνεται, επίσης, πως και αυτός είναι δούλος στη δύναμη του θανάτου αλλά και δούλος της ίδιας του της δύναμης. Ο Dickinson είχε πει πως ένιωθε και ο ίδιος υπόδουλος στις ευθύνες που συνόδευαν την τεράστια επιτυχία του γκρουπ.
The Rime of the Ancient Mariner. Ισως το απόλυτο έπος των Maiden. Πέραν της συνθετικής μαεστρίας και ευφυΐας του Harris, εδώ έχουμε και μία σπάνια στιχουργική σύλληψη. Το μεγαλύτερο σε διάρκεια κομμάτι των Maiden, μέχρι την κυκλοφορία του Empire of the Clouds του 2015. Ο Harris, το «δένει» πάνω στο ομώνυμο ποίημα του Κόλριτζ. Εδώ έχουμε ξανά μια μάχη: του ανθρώπου με τα στοιχεία της φύσης και πώς αυτός ηττάται όταν επιχειρεί να την αγνοήσει. Ενας ζητιάνος, πρώην ναυτικός, διηγείται την εφιαλτική ιστορία του σε έναν νέο. Ο θαλασσοπόρος διαπράττει μίαν ύβρη, σκοτώνοντας ένα αθώο θαλασσοπούλι (άλμπατρος), πράγμα που προκαλεί την κατάρα της φύσης και ακολουθεί η προσπάθεια εξιλέωσης από το αμάρτημα.
Το μήνυμα στο τέλος είναι βαθιά ανθρώπινο και συγκινητικό, όπου κυριαρχεί ο βαθύς σεβασμός για την αξία της ζωής.
«Ο ναυτικός που τα μάτια του έλαμπαν
Και τη γενειάδα του είχε ασπρίσει ο χρόνος
έφυγε. Και τώρα ο καλεσμένος στον γάμο
την πλάτη έστρεψε στου γαμπρού την πόρτα.
Πήγαινε σαν κάποιος που ’χει άναυδος μείνει
και τις αισθήσεις έχει χάσει:
ένας άνθρωπος πιο κατηφής και πιο σοφός
τ’ άλλο πρωί σηκώθηκε».
Σύμφωνα με το βιβλίο, «Τα μυστικά της Σιδηράς Παρθένου», στο εξώφυλλο του Derek Riggs, απεικονίζεται ο Eddie ως άγαλμα ενός Φαραώ πλαισιωμένο από Σφίγγες (απεικονίζουν τον Φαραώ Χεφρήν ή κατά άλλους ερευνητές, τον θεό Ωρος) και αγάλματα του Ανούβιδος. Στο έδαφος απεικονίζεται ο θεός του Ηλιου, Κέπρι, ο σκαραβαίος που κύλαγε τον Ηλιο από την ανατολή στη δύση σαν σβώλο κοπριάς. Ο ναός του εξώφυλλου είναι εμφανώς επηρεασμένος από τον ναό Abu Simbel, ο οποίος έχει χτιστεί από τον Φαραώ Ραμσή Β’ στη δυτική όχθη του Νείλου. Η πρόσοψη του ναού αποτελείται από τέσσερις τεραστίων διαστάσεων καθιστές αναπαραστάσεις του Ραμσή. Στο οπισθόφυλλο, απεικονίζεται ξανά ο Eddie μέσα στη σαρκοφάγο να κρατά τα σκήπτρα του Φαραώ.
About Author
